- Planowanie ciąży - wizyta u ginekologa
- Jak planować ciążę i jakie wykonać badania
- Suplementy diety dla planujących ciążę
Planowanie ciąży - wizyta u ginekologa
Przyjmuje się, że kobieta powinna udawać się na kontrolne wizyty do ginekologa co roku. O ile, rzecz jasna, nie pojawiają się żadne dolegliwości ze strony układu rozrodczego. Wyjątki dotyczą też planowania ciąży i późniejszych wizyt w jej trakcie. Świadome planowanie ciąży dobrze jest zacząć od wizyty u specjalisty, który ustali czynniki ryzyka, zleci badania i udzieli cennych informacji, np. dotyczących suplementów diety dla ciężarnych.
Podczas takiej wizyty ginekolog przeprowadzi dokładny wywiad. Zapyta o dotychczasowe ciąże i porody, regularność miesiączki i ewentualne dolegliwości z nią związane, przyjmowane leki, choroby genetyczne i przewlekłe w rodzinie czy aktywność zawodową pacjentki. Wykona również rutynowe badanie ginekologiczne i USG, a w określonych przypadkach może rozszerzyć diagnostykę[1]. Może także zalecić wizytę u specjalisty, pod opieką którego jest pacjentka i który przepisuje jej leki mogące powodować wady płodu. Takie niepożądane działanie wykazują, np. niektóre leki przeciwdepresyjne czy na cukrzycę.
Jak planować ciążę i jakie wykonać badania?
Ginekolog podczas wizyty przedkoncepcyjnej (czyli przed zajściem w ciążę) zleci też badania krwi i moczu. Podstawą jest morfologia, która pozwoli określić, czy kobieta np. nie ma anemii. Aby całkowicie ją wykluczyć, przyszła mama może też zrobić badania poziomu żelaza i ferrytyny we krwi. Skutki niedokrwistości mogą być bowiem bardzo poważne. Dla kobiety oznaczają ewentualne zaburzenia ze strony układu krzepnięcia, zagrożenie poronieniem, zaburzenia hormonalne, obniżenie odporności czy niewydolność serca. Dla płodu natomiast stwarzają ryzyko hipotrofii wewnątrzmacicznej, wcześniactwa i wad rozwojowych[2].
Istotne jest też sprawdzenie poziomu TSH, czyli hormonu odpowiedzialnego za kontrolowanie pracy tarczycy. Z wynikami należy udać się do lekarza, bowiem normy TSH dla kobiet planujących ciążę są niższe niż dla kobiet, które nie planują macierzyństwa.
Lekarz powinien też zlecić badanie w kierunku toksoplazmozy i różyczki. Obie choroby są bardzo niebezpieczne dla ciężarnej i płodu. Ich skutkiem mogą być ciężkie uszkodzenia rozwojowe, a nawet poronienie[3]. Jeśli przyszła mama nie przyjmowała dotychczas szczepionki na różyczkę, kilka miesięcy przed planowaną ciążą to dobry moment na nadrobienie zaległości. Podobnie rzecz ma się ze szczepionką przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby.
Przyszła mama powinna również wykonać badania, które pozwolą wykluczyć cukrzycę. Zgodnie z zaleceniami specjalistów, kobiety z cukrzycą w okresie planowania ciąży, jej trwania i w połogu powinny pozostawać pod opieką zespołu diabetologiczno-położniczego. Powinny też wykonać szereg dodatkowych badań określonych w Standardach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników[4].
Bardzo ważne są też badania moczu. Infekcje układu moczowego są dość częste, jednocześnie mogą przebiegać bezobjawowo, a mimo to stanowić zagrożenie dla płodu.
Suplementy diety dla planujących ciążę
Wszelkie niezbędne substancje do rozwoju i wzrostu płodu pobierane są z organizmu matki. Dobrze jest więc zgromadzić zapasy niektórych witamin i minerałów. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników rekomenduje suplementację, m.in. kwasu foliowego, jodu, DHA oraz witaminy D[5]. Wszystkie te składniki są obecne w suplemencie diety MamaDHA Premium+.
Kwas foliowy w dawcę 400 µg należy zacząć przyjmować co najmniej na miesiąc przed planowanym zajściem w ciążę. Jego niski poziom jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Cewa nerwowa, która jest zawiązkiem układu nerwowego i późniejszego rdzenia kręgowego i mózgu, rozwija się między drugim a czwartym tygodniem ciąży. Wtedy, gdy wiele kobiet nie wie jeszcze, że doszło do zapłodnienia. Dlatego tak ważne jest, aby już na etapie planowania ciąży zgromadzić zapas tego istotnego składnika.
Rekomenduje się też suplementację co najmniej 200 mg DHA u wszystkich ciężarnych (w 2 kapsułkach MamaDHA Premium+ jest go 800 mg). Spożywanie odpowiedniej ilości kwasu dokozaheksaenowego (DHA) przez matkę wspomaga m.in. prawidłowy rozwój mózgu u płodu.
Podczas planowania ciąży krok po kroku trzeba też uwzględnić suplementację witaminy D, która bierze udział w procesie podziału komórek, jest potrzebna dla prawidłowego wzrostu i rozwoju kości u dzieci, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni czy w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jej dawka zawarta w MamaDHA Premium+ wynosi 2000 j.m. Jest to ilość rekomendowana przez PTGiP dla kobiet z BMI>30.
Jod pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych. Dlatego sugeruje się aby ciężarne, które nie mają chorób tarczycy, przyjmowały 150-200 µg jodu dziennie. Pozostałe powinny skonsultować dawkę z ginekologiem lub endokrynologiem.
Reklama.
---
[1] B. Barczyński, Przygotowanie do ciąży, https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/poczecie/61877,przygotowanie-do-ciazy, [dostęp 16.12.2022].
[2] V. Skrzypulec-Plinta, K. Zborowska, M. Schmidt, A. Krupa, J. Parka, Niedobory żelaza u ciężarnych, https://www.forumginekologii.pl/artykul/niedobory-zelaza-u-ciezarnych, [dostęp: 16.12.2022].
[3] A. Włodarczyk, A. Lass, J. Witkowski, Toksoplazmoza - fakty i mity, Forum Medycyny Rodzinnej 2013, t. 7, nr 4, s. 165–175.
[4] E. Wender-Ożegowska, D. Bomba-Opoń, J. Brązert, Z. Celewicz, K. Czajkowski, P. Gutaj, A. Malinowska-Polubiec, A. Zawiejska, M. Wielgoś, Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, [w:] Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, t. 2, nr 5 (2017), s. 215-229.
[5] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, https://www.ptgin.pl/artykul/rekomendacje-polskiego-towarzystwa-ginekologow-i-poloznikow-dotyczace-suplementacji-u, [dostęp: 16.12.2022].
